انواع مختلف فرمت فایل تصویر دیجیتال

 

زمانیکه توسط دوربین عکس میگیرید، دوربین داده‌های تصویر دیجیتال را ثبت میکند. اما انواع مختلف زیادی از فرمت فایل تصویر دیجیتال وجود دارد که قابل بازیابی و ویرایش با استفاده از نرم‌افزارهای پردازش تصویر هستند.

فرمتهای شناخته شده‌ایی که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند عبارت است از:

 

  • JPEG (Joint Photographic Experts Group)
  • TIFF (Tagged Image File Format)
  • RAW
  • DNG (Digital Negative Format)
  • PNG (Portable Network Graphics)
  • GIF (Graphics Interchange Format)
  • BMP (Bitmap Image File)
  • PSD (Photoshop Document)

 

انتخاب فرمت فایل صحیح بسیار مهم است و میتواند حتی بر اساس سطح کیفی و پردازش مورد نیاز عکس، بسیار حیاتی و حساس نیز باشد.

حال، برای کمک به فهم بهتر انواع فرمتهای فایل تصویر دیجیتال و برای اطمینان از انتخاب فرمت مناسب با نیاز شما، این متن راهنمای فراگیر گردآوری شده است که مزایا و معایب هر فرمت فایل تصویر را نیز پوشش میدهد. بنابراین در پایان مطالعه این متن، شما قادر خواهید بود که فرمت عکس ایده‌آل خود را به آسانی انتخاب کنید.

 

 

فرمت JPEG

 

JPEG احتمالا معروفترین فرمت فایل تصویر دیجیتال است و بسیاری از دوربینها از آن به عنوان فرمت عکس خروجی پیش‌فرض استفاده میکنند.

چیزی که باید بدانید آن است که فایلهای JPEG داخل دوربین فشرده شده‌اند و به همین دلیل دچار افت جزییات و کیفیت میشوند. آنها ضرورتا برای ذخیره هر چه بیشتر تصاویر بر روی کارت حافظه دوربین تنظیم شده‌اند.

برخی دوربینها انتخابهای مختلفی برای سطح کیفی عکس JPEG دارند (مثلا پایین، متوسط و بالا). هر چه کیفیت تصویر بالاتر باشد، فشرده‌سازی انجام شده توسط دوربین روی عکس اصلی کمتر خواهد بود.

به طور عام میتوان گفت، JPEG برای موارد زیر باید استفاده شود:

 

  • زمانیکه تصاویر برای کاربرد شخصی، شبکه‌های اجتماعی، آلبومها و چاپ در ابعاد کوچک و نه ابعاد بزرگ مد نظر است.
  • زمانیکه قصد بهبود یا ویرایش تصاویر را ندارید.
  • برای به اشتراک گذاری تصاویر از طریق ایمیل.

 

مزایای JPEG

  • اندازه فایل کم که به معنی قابلیت ذخیره کردن تعداد تصاویر بیشتر روی یک کارت حافظه است.
  • زمان انتقال فایل سریعتر به دلیل اندازه فایل کم.

 

معایب JPEG

  • از دست دادن کیفیت به دلیل فشرده‌سازی.
  • امکان انجام عملیات ویرایش کمتر توسط نرم‌افزارهای مربوطه.

 

 

فرمت TIFFT

 

TIFF معمولا در صنعت عکاسی استفاده میشود و به طور کلی توسط ناشرها درخواست میشود. حتی اگر فرمت نهایی JPEG باشد، فرمت فایل اولیه اغلب TIFF است.

فایلهای TIFF معمولا غیر فشرده هستند، بنابراین امکان پردازشهای بعدی زیادی را فراهم میکنند و چون تصاویر TIFF غیر فشرده هستند، اندازه فایل بزرگ خواهد بود و فضای زیادی را هم روی کارت حافظه و هم کامپیوتر اشغال میکنند.

برخی دوربینها، فرمت TIFF را به عنوان فرمت با بالاترین سطح کیفی ارائه میکنند.

 

مزایای TIFF

  • توان پردازش تصاویر به طور گسترده توسط نرم‌افزارهای ویرایش عکس.
  • امکان چاپ با کیفیت بالا و در ابعاد بزرگ.

 

معایب TIFF

  • اندازه فایل بسیار بزرگتر و بنابراین نیاز به فضای ذخیره بیشتر.
  • زمان انتقال و بارگیری بالای فایل به دلیل اندازه آن.

 

 

فرمت RAW

 

فایلهای RAW به طور عام در دوربینهای کوچک، DSLR و نمونه‌های بدون آیینه قابل دسترس است. به زبان ساده، RAW بهترین گزینه برای داشتن فایل تصویر با بالاترین کیفیت است و گزینه‌ای است که توسط عکاسهای حرفه‌ای ترجیح داده میشود. اگر از فرمت RAW استفاده نکنید، دوربین شما تنظیمات تصویر را به طور خودکار انجام داده و این تغییرات به طور همیشگی روی تصاویر اعمال خواهد شد.

فایلهای RAW از طریق فرآیندی تولید میشوند که تمام اطلاعات دریافت شده توسط دوربین را حفظ میکند. این بدین معنی است که تنظیماتی همچون تعادل سفیدی (white balance)، میزان نوردهی (exposure)، تضاد روشنایی (contrast)، اشباع رنگی ( saturation) و وضوح خطوط یا تیزی تصویر (sharpness)، توسط نرم‌افزارهای ویرایش پس از گرفتن عکس قابل تغییر است.

عکس‌برداری با فرمت RAW به کارتهای حافظه زیادی نیاز دارد و مشهود است که زمان پردازشهای بعدی نیز بسیار بالا خواهد بود. همچنین دانش اولیه و پایه از نرم‌افزارهای ویرایش عکس همچون Adobe Lightroom نیز لازم دارد زیرا فایلها قبل از استفاده نهایی باید ویرایش شده و از فرمت RAW به فرمت دیگری تبدیل شوند (مثلا قبل از به اشتراک گذاری آنلاین، چاپ، ارسال به دوستان و غیره).

 

مزایای RAW

  • بالاترین کیفیت عکس قابل دریافت توسط دوربین.
  • گزینه‌های متعدد برای پردازش بعدی تصویر.

 

معایب RAW

  • زمان بسیار بالا برای تبدیل و ویرایش عکسها.
  • ابعاد فایل بزرگتر که نیاز به حافظه و زمان پردازش بیشتری دارد.

 

 

فرمت DNG

 

هر دوربین عکاسی این روزها از فرمتهای مختلفی برای دریافت فایلهای RAW استفاده میکند. حتی دوربینهای ساخته شده توسط یک تولید کننده ممکن است از فرمتهای متفاوتی استفاده کنند که به معنی آن است که نرم‌افزارهای ویرایش عکس باید توانایی خواندن همه این فرمتها را داشته باشند.

در نتیجه، شرکتهای طراحی کننده نرم‌افزارهای ویرایش عکس با چالش بزرگی روبرو هستند. اینکه چگونه به روز رسانی این نرم‌افزارها را مدیریت کرده و استمرار بخشند تا بتوانند تمامی این فرمتهای مختلف را بخوانند.

فرمت DNG که توسط شرکت Adobe ساخته شده است، تلاشی در جهت فراهم کردن فرمت فایل RAW برای تمام تولیدکنندگان و دوربینها است. DNG به صورت فرمت فایل RAW پایه یا جایگزینی برای فرمت RAW اصلی تولید کننده، ارائه شده است. یکی از مشکلاتی که با نگهداری تصاویر در فرمت RAW اصلی دوربین با آن مواجه میشویم آن است که چندین سال بعد ممکن است شما نتوانید به این فایلها دسترسی داشته باشید زیرا آنها مختص به یک تولیدکننده و دوربین خاص هستند. اما با استفاده از نرم‌افزار Adobe DNG Converter شما میتوانید فایلهای RAW خود را به صورت DNG و به منظور اصلاح و اعمال تغییرات احتمالی در آینده ذخیره کنید.

این کار یک گام دیگر به فرآیند پردازش آتی تصاویر دیجیتال می‌افزاید که خود زمان بیشتری را میطلبد. هر چند که، نرم‌افزارهای ویرایش همچون Lightroom میتوانند دسته‌های بزرگی از فایلهای تصویری را به DNG تبدیل کنند و به همین دلیل لازم نیست که این کار به صورت دستی انجام شود.

 

مزایای DNG

  • امکان استفاده از نرم‌افزارهای پردازش تصویر همچون Lightroom و Photoshop.
  • احتمالا گزینه امن‌ تری در طولانی مدت هستند زیرا از فایلها در مقابل عدم امکان بازکردن یا دسترسی به فایلها در آینده محافظت میکند.

 

معایب DNG

  • زمان اضافی لازم برای تبدیل فرمت RAW دوربین به DNG (البته در صورتیکه دوربین شما گزینه تولید فایلها با این فرمت را نداشته باشد).

 

 

فرمت PNG

 

در دهه 90 میلادی به عنوان نسخه بهبود یافته فرمت GIF ارائه شده و برای استفاده در اینترنت ایده‌آل هستند.

فایلهای PNG به صورت بدون تلفات فشرده شده‌اند و بنابراین، تمام جزییات را حفظ میکنند. اما برخلاف سایر فرمتها، کیفیت PNG به منزله اندازه فایل بزرگ نمیباشد و این برای کاربرد در اینترنت بسیار مناسب است زیرا نیاز به بارگیری سریع صفحات وب داریم.

مزیت دیگر PNG آن است که امکان شفاف سازی (حذف زمینه عکس) جزیی یا کلی را فراهم میکند که برای برچسبها و لوگوها ایده‌آل است.

 

مزایای PNG

  • فشرده‌سازی بدون تلفات کیفیت بالای عکس را در پی دارد و پس از ویرایش دچار افت نمیشود.
  • امکان اعمال شفاف‌ سازی که برای کارهای گرافیکی همچون برچسب و لوگو بسیار مهم است.

 

معایب PNG

  • کیفیت به حد کافی برای چاپ در هر اندازه‌ای کافی نیست

 

 

فرمت GIF

 

همچون PNG، فرمت GIF نیز برای استفاده بر روی اینترنت مناسب و ایده‌آل است. فشرده‌ سازی بدون تلفات در اینجا نیز به معنی عدم قربانی شدن کیفیت تصویر است و همچون PNG، امکان اعمال شفاف سازی (البته نه به صورت جزیی) وجود دارد. همچنین GIF امکان پویا نمایی (animation) را فراهم میکند.

هرچند که، محدودیت فایلهای GIF آن است که تنها میتوانند 256 رنگ را شامل شوند. بنابراین، GIF بهترین انتخاب برای عکسها نیست اما برای عکسهای با پالت رنگی محدود مناسب است.

 

مزایای GIF

  • اندازه فایل کوچک فایلهای GIF را برای استفاده روی وب مناسب میسازد.
  • فایلها میتوانند حاوی محتوای پویا باشند.

 

معایب GIF

  • رنگهای محدود، GIF را تبدیل به انتخاب ضعیفی برای عکسها میکند.
  • از شفاف سازی جزیی پشتیبانی نمیکند.

 

 

فرمت BMP

 

فرمت فایل بدون تلفات دیگر، BMP است که توسط مایکروسافت اختراع گردید و در ابتدا بر روی پلترفرمهای ویندوز استفاده میشد. هرچند که، در حال حاضر BMP توسط سیستم عامل مک (Mac) نیز شناسایی میشود.

فایلهای BMP بزرگ هستند زیرا اطلاعات رنگ هر پیکسل تصویر بدون فشرده سازی ذخیره میشود. در نتیجه، BMP فایل دیجیتال با کیفیت بالایی را فراهم میکند که برای استفاده در صنعت چاپ بسیار مناسب است ولی برای اینترنت خیر.

 

مزایای BMP

  • قابل استفاده برای چاپ به دلیل کیفیت بالای تصاویر

 

معایب BMP

  • اندازه فایل بزرگ که به معنی نیاز به فضای ذخیره‌ سازی زیاد است.

 

 

فرمت PSD

 

این نوع فایل توسط نرم‌افزار فتوشاپ به صورت پیش فرض برای ذخیره داده‌ها استفاده میشود. مزیت بزرگ PSD آن است که امکان دستکاری و تغییر لایه‌های مختلف تصویر را فراهم میکند و نه فقط خود تصویر اصلی.

این ویژگی PSD را برای هر نوع تغییر گسترده عکس اصلی مطلقا ضروری میسازد. PSD انعطاف پذیری بسیار بیشتری را در کنار تنظیم دقیق تصویر بوجود می‌آورد زیرا لایه‌های عکس میتوانند اضافه یا کم و یا حتی در هر زمان ویرایش شوند بدون اینکه تاثیری روی تصویر اصلی گذاشته شود.

اما به خاطر داشته باشید که زمانیکه یک فایل PSD لایه‌ای، اصطلاحا صاف شود (ادغام همه لایه‌ها)، عملیات قابل برگشت نخواهد بود. بنابراین فایل PSD قبل از صاف شدن باید ذخیره شود تا امکان بازگشت مجدد به فایل اصلی در صورت نیاز باشد.

 

مزایای PSD

  • امکان دستکاری و ایجاد تغییر در تصاویر به صورت گسترده و بر روی لایه‌های مجزا
  • زمانیکه تصویر آماده شود، میتوان آن را با هر فرمت دیگری مجدد ذخیره کرد.

 

معایب PSD

فایلهای لایه‌ای میتوانند به لحاظ اندازه خیلی بزرگ شوند که به دلیل اطلاعات اضافی است که آنها ذخیره میکنند.

 

 

نتیجه‌گیری

 

حال شما تمامی فرمتهای فایل تصاویر دیجیتال را میشناسید. عکاسهای حرفه‌ای معمولا با فرمت RAW عکس میگیرند (حتی اگر فرمت نهایی لازم JPEG باشد)، سپس آن را به DNG تبدیل میکنند و در نرم‌افزار کار ویرایش عکس را انجام میدهند.

اما همانطور که قابل درک است، انتخاب فرمت فایل مناسب در زمان ثبت عکس و سپس انتخاب فرمت فایل مناسب برای ذخیره کردن آن، بسیار مهم و ضروری است.

 

 

 

 

منبع: www.digital-photography-school.com